Tìm hiểu về chim còng cọc loài chim săn cá nổi bật ở Việt Nam

Tìm hiểu về chim còng cọc là cách giúp bạn khám phá thêm một loài chim độc đáo sống gần sông hồ và đầm lầy. Với bộ lông đen đặc trưng và khả năng lặn săn cá siêu hạng, chim còng cọc đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và văn hóa địa phương.

Chim còng cọc là chim gì?

Chim còng cọc là một loài chim nước lớn, thuộc họ Cormorant (Phalacrocoracidae), thường sinh sống ở các khu vực sông suối, ao hồ hoặc vùng ven biển. Ở Việt Nam, chim còng cọc xuất hiện nhiều ở miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh có hệ thống kênh rạch chằng chịt. Loài chim này còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như chim cốc hay chim bói cá cánh dài, tùy theo vùng miền và đặc điểm nhận diện.

Điểm đặc biệt giúp người ta dễ dàng nhận ra chim còng cọc chính là bộ lông màu đen bóng, dáng cao gầy, cổ dài và mỏ cong hình móc câu. Khi đậu nghỉ, chim thường xòe cánh ra để hong khô lông, tạo nên hình ảnh rất ấn tượng. Đây là một trong những đặc điểm thú vị nhất của loài chim này vì không giống các loài chim nước khác, lông của còng cọc không chống thấm nước hoàn toàn. Tuy điều đó khiến nó dễ bị ướt, nhưng lại giúp chim lặn sâu để săn mồi hiệu quả hơn.

Còng cọc là loài chim săn cá tài tình, thường được ngư dân ở một số quốc gia như Trung Quốc hay Nhật Bản thuần hóa để hỗ trợ đánh bắt thủy sản. Tuy ở Việt Nam chưa phổ biến hình thức này, nhưng chim còng cọc vẫn được xem là biểu tượng gần gũi của đời sống sông nước.

Click để xem thêm: Tìm hiểu về Chim cò quắm (Glossy Ibis) loài chim quý hiếm

Đặc điểm và tính cách của chim còng cọc

Chim còng cọc có thân hình thon dài, chiều dài cơ thể khoảng 70–90cm, sải cánh rộng từ 120–150cm. Màu lông phổ biến là đen ánh xanh ở phần thân và cánh, đôi khi có những đốm trắng nhỏ quanh cổ hoặc đầu. Mỏ chim khá dài, cứng và nhọn, với phần đầu mỏ hơi cong xuống, thích hợp để bắt giữ những con cá trơn trượt dưới nước.

Mắt của chim còng cọc có màu xanh ngọc hoặc xanh lam sáng, tạo vẻ đẹp rất riêng biệt. Một số loài còn có vòng da trần quanh mắt hoặc ở gốc mỏ, càng tăng thêm phần dữ dằn cho vẻ ngoài. Chân chim khỏe, có màng bơi giúp chúng di chuyển nhanh dưới nước. Khả năng lặn của chim có thể kéo dài từ 30 giây đến hơn 1 phút tùy theo độ sâu và tốc độ con mồi.

Về tính cách, chim còng cọc là loài sống theo bầy đàn. Chúng thường tụ họp thành từng nhóm vài chục đến hàng trăm con, đặc biệt vào mùa sinh sản. Chim hoạt động chủ yếu vào ban ngày, dành nhiều thời gian để săn mồi, tắm rửa và phơi nắng. Tuy có vẻ ngoài “nghiêm nghị”, nhưng chúng lại khá cảnh giác với con người và không dễ thuần hóa trong điều kiện tự nhiên.

Khi cảm thấy bị đe dọa, chim sẽ nhanh chóng bay đi hoặc lặn xuống nước để tránh né. Tuy nhiên, nếu được nuôi từ nhỏ hoặc trong môi trường an toàn, chim có thể trở nên dạn dĩ, thậm chí “thân thiện” và quấn quýt với người nuôi như một số loài chim khác.

Khả năng sinh sản và cách chăm sóc chim còng cọc

Chim còng cọc bước vào mùa sinh sản từ cuối mùa xuân đến đầu mùa hạ, tùy theo điều kiện khí hậu từng vùng. Chúng thường làm tổ trên cây cao gần mặt nước hoặc những bãi lau sậy ít người lui tới. Tổ được kết từ cành cây, lá khô và các vật liệu có sẵn trong tự nhiên. Một tổ chim có thể chứa từ 2 đến 6 trứng, với thời gian ấp kéo dài khoảng 25–30 ngày. Cả chim trống và chim mái đều tham gia ấp và chăm sóc con non.

Khi mới nở, chim con chưa có lông, mắt chưa mở và hoàn toàn phụ thuộc vào chim bố mẹ trong vài tuần đầu. Sau khoảng 5–6 tuần, chim non bắt đầu học bay và học cách bắt mồi dưới sự chỉ dạy của chim trưởng thành. Đến khoảng 10–12 tuần tuổi, chim đã có thể sống độc lập và rời tổ để tự tìm kiếm lãnh thổ riêng.

Việc nuôi chim còng cọc không phổ biến ở Việt Nam do tập tính sống hoang dã mạnh mẽ của chúng. Tuy nhiên, nếu có điều kiện và kinh nghiệm, bạn vẫn có thể nuôi chim trong môi trường nhân tạo. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng nếu bạn muốn thử sức với việc chăm sóc loài chim đặc biệt này:

• Môi trường sống: Chim cần không gian rộng rãi, thoáng mát, gần hồ nước hoặc bể cá nhân tạo để tập bơi lặn. Không nên nuôi nhốt trong chuồng kín vì dễ gây căng thẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe chim.
• Thức ăn: Khẩu phần chính của chim là cá tươi sống. Bạn nên cho chim ăn các loại cá nhỏ, dễ tiêu hóa như cá lòng tong, cá bảy màu, cá chép con… Có thể bổ sung thêm vitamin hoặc khoáng chất nếu cần thiết.
• Vệ sinh và chăm sóc: Phải thường xuyên thay nước hồ, dọn dẹp khu vực sinh sống để tránh bệnh tật. Chim còng cọc khá nhạy cảm với môi trường bẩn hoặc ẩm ướt lâu ngày. Ngoài ra, nên kiểm tra tình trạng sức khỏe của chim định kỳ để phát hiện sớm các bệnh về tiêu hóa hoặc đường hô hấp.
• Tính cách: Chim sẽ mất một khoảng thời gian để làm quen với con người. Nếu muốn huấn luyện chim bắt cá như trong các video nổi tiếng, bạn cần có sự kiên nhẫn và kiến thức chuyên sâu.

Click để xem thêm: Tìm hiểu về Chim cò lạo loài chim bí ẩn của vùng sông nước

Qua việc tìm hiểu về chim còng cọc, chúng ta không chỉ hiểu hơn về đời sống hoang dã mà còn thấy rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống tự nhiên, để loài chim này tiếp tục tồn tại và phát triển bền vững trong tương lai.